جلسه دفاع پایان نامه حجت الإسلام و المسلمین شمسایی

«بررسی دیدگاه وهابیت در توحید افعالی با تاکید بر ایات قران»

این دانش پژوه با اشاره به سیر مطالعاتی و تحقیقاتی و روش پژوهش مورد استفاده در این رساله عنوان کرد: هنگامی که سخن از توحید در وهابیت به زبان می آید ضرورت پژوهش نیز اشکار می شود چرا که مهم ترین اختلافات مسلمانان با وهابیان به حوزه توحید بازگشت می کند.
وهابیت امروزه مدعی توحید ناب بوده و اکثر مسلمانان را متهم به انحراف در توحید کرده اند، لازم است توحید آنان با میزان قرآن محک بخورد تا نسبت ادعای آنان با واقعیت سنجیده شود.

وی در ادامه با توجه به تعریف توحید افعالی پرداخته و محقق شدن هر فعل و رخدادی در هستی را با اذن و اراده خداوند  به عنوان امری مورد اتفاق و قرانی یاد کرد هر چند در تفاسیر آن میان مذاهب اسلامی اختلاف است.

این پژوهشگر مساله پژوهش را جمع میان  توحید افعالی با اختیار و انتخاب آزاد انسان دانسته که  بحث بسیار قدیمی و دارای پیشینه است اما در رساله مذکور به دنبال بررسی این مساله از سوی وهابیت بوده است.وی ساختار پژوهش را در بررسی دیدگاه وهابیان بر اساس تقسیم افعال به "مایقدر"  و "مالایقدر الا الله"  در دو بخش تنظیم کرده و رابطه آن با توحید افعالی را مورد بررسی قرار داده است.

.

پژوهشگر مرکز عالی ائمه اطهار علیهم السلام در ادامه افزود: وهابیان از ۳ بحث برای پاسخ به این مساله کمک گرفته اند و سعی کرده اند توحید و اراده انسان را حفظ نمایند.
۱. تفاوت گذاشتن میان خلق با فعل
۲. تفسیر فاعلیت انسان به سببیت
۳. پذیرش قضا و قدر تکوینی در افعال انسان
که در پایاننامه به هر سه موضوع پرداخته شده و مورد بررسی قرار گرفته است.

وی افزود : در امور غیر مقدور نیز وهابیان به دنبال مراعات توحید افعالی بوده اند که می توان بحث ایشان در فاعلیت معجزه، کرامات و افعال شیاطین را ذکر کرد، وی راه حل وهابیت در این موارد را حذف فاعلیت انسان و تنها پذیرش سببیت در برخی از معجزات و کرامات را یاد نمود.

در پایان نیز پس از بررسی امور مقدور و غیر مقدور نزد وهابیت نتیجه پژوهش را وجود لوازم جبرگرایانه و نزدیک بودن دیدگاه وهابیان به جبر،  عنوان کرد.

استاد راهنمای این پایان نامه، جناب حجت الإسلام أفضل آبادی و استاد مشاور آن جناب حجت الإسلام قاضی زاده و استاد داور جناب حجت الإسلام فرمانیان بوده است.بعد از ارزیابی اساتید، این پایان نامه با نمره نوزده مورد تائید نهایی قرار گرفت.